400 ден
Во ова издание, избор на книжевна критика, се опфатени пет автори: Џеват Гега, Махмут Хиса, Лулјета Исаку, Зеќирија Незири, Мирлинда Крифца и Африм Реџепи, кои повремено, или во континуитет ја практикуваа ова гранка на книжевната наука кај нас.
„ЛОВЕЦ НА ДУШИ“ е прв вистински возбудлив акционен роман на македонски јазик, кој од многу аспекти ги исполнува светските критериуми на овој жанр. Се чита во еден здив. Опишува период кој се случува не толку одамна, и не така далеку: зборува за војната во Босна и Херцеговина. Мистеријата на злото влезено во луѓето, кое тежнее да го убие телото и неговите атрибути (животот, духот, вољата, достоинството), е прикажано преку оние луѓе кои во војната склопија сојуз со ѓаволот. Оттука и целата книга се стреми да не потсети на значењето на нашиот живот… На крајот на книгата, покрај големиот број жртви победува доброто, сепак со неможноста на главниот јунак, да го убие синот на ѓаволот Бастијан. Значи се останува исто, злото постоело и ќе постои, разликата е само во методите на борба против него.
„Не се плашам! Не се плашам! Не се плашам!“, повторуваше додека ја приближуваше инјекцијата кон подлактницата. Го допре врвот на иглата до набрекнатата вена. Забрзано дишеше. Му беше страв. Не само што немаше смелост да ја забоде иглата во вената, туку се плашеше и од содржината во шприцот. Посакуваше да може да ја консумира течноста орално, но во тој случај одбранбениот систем на неговото тело веднаш ќе почне да дејствува и ензимите во плунката ќе го неутрализираат дејството на растворот уште пред да дојде во допир со крвта. Целта беше влијанието да дојде до централниот нервен систем, онаму каде што требаше да се постигне промената.
„БРОЈАЧИ“ е неверојатен трилер за луѓето со неверојатни моќи- да ја пресметаат патеката на куршумот, движењето на објектите, точките на среќавање.И кога авантурата ќе почне од Њујорк, преку Македонија, Јапонија, за да заврши во Либија во кампот на Пустинските убијци, возбудата е тука.Одличен роман на Оливер Ромевски, нормално во филмски стил.
Адем Гајтани, по вокација, бездруго е лиричар чии љубопитства на духот се интимните потраги по недоловливите суптилности на немирот, убавината, внатрешните бранувања, недореченостите на животот. Оваа лирика е една тивка рапсодија којашто самиот автор ќе ја нарече „преточување на мислата во чувство и на чувството во мисла“. Таа сета е грч, напнатост, упорно стремење кон дофатот на таа посакувана хармонија. Тоа е лирика што се разлева во елегични созвучја, во импресионистички меланхолични снимки на минливоста, во неизгасена жед за експлозијата и убавината кај човекот и природата. Тоа е лирика на задржани и претпазливи позајмувања на видливите и невидливите убавини што, напати, можат, дури како тајни, да се отклучат со малото клуче на песната. Дури и за миг.
Користејќи го своето богато дипломатско искуство и способност за аналитички просудби, Петровски овој пат, во романот Задгробен разум, главно се фокусира на судбинските настани по периодот што го живееме од осамостојувањето на македонсата држава. Слично како и во претходните негови романи, акцентот е ставен на пресудните теми за современоста исполнета со жестоки предизвици и трауми, делби и омрази, коишто оставаат длабоки траги во свеста на обичниот човек и во колективната меморија.
Книгата претставува избрана поезија на Нехас Сопај, издадена во текот на минатите триесет години која, главно, ја преставува неговата најартикулирана поезија. Во творечкиот опус – поет, прозаист и научен творец – делото го отвора профилот и природата на творечкиот лик на Н. Сопај кое претставува едно од највредните современи албански поетски дела.
Збирката песни се доживува како еден животопис на поетот од неговите почетни стапки кон отворањето и освојувањето на светот околу себе. Внатре во овој временски круг јасно се чита егзалтацијата на првите години од поетските вдахновенија и ескалацијата на разочарувањето од книга до книга за на моменти да звучи како драматично самосожалување.
…делото доби и нови прерогативи, стана непреодна парадигма за многу народи во различни времиња, но истовремено стана голема лекција и со универзално, психолошко и морално значење. Овој роман и ден денес зрачи со својата актуелност и виртуелната драматичност.
Али Алиу ќе заклучи: „Книжевноста останува непокорниот чувар на човековата меморија во прилог на зачувување на својот идентитет“. Без сомнение овде некаде е фокусиран и лајтмотивот на книгата: со клучот на Сервантес да се отворат влезните врати во душата на оставената енигма на албанството.
И во регистарот на првата збирка и во склоп на регистарот на втората збирка присутни се, меѓу другите, и имиња кои сега веќе зазеле свое место во националното поетско небо на албански јазик. Ги имаме предвид, пред сè, делото на Линдита Ахмети, но и имињата како: Шкелзен Халими, Салајдин Салиху, Шазим Мемети, Авни Халими, Илир Ајдини, Лулзим Хазири и др.
„Алпинистот“ е вториот роман на поетот и раскажувач Еќрем Баша. Во првиот, „Вратите на молкот“ фабулната оска, иако мазна и доста редуцирана, во поновиот роман е позбирна, поконцентрирана во една точка: единствениот лик, Алпинистот. Читателот во улога на некој лик можеби ќе стапне на дотогаш неосвоениот врв на планината а што тој цели да го совлада – со име Момина Карпа, а можеби и гратчето од каде тргнува Алпинистот, чие присуство во сижето на романот е само како еден шепот и озборување исфрлени во воздух, но кои како сенка ќе го следат чекор по чекор. Алпинистот сонува да го совлада врвот. За него ова е главна, единствена, посакувана животна цел. Врвот, меѓутоа, праќа сигнали за несовладливост: тој го има одбиено, подбиено и казнето во минатото секој таков претендент…
„Од првиот прочит ракописот на Стефановски се изделуваше со зрелоста на поетскиот пристап, со суптилноста на исказот и необичната сугестивност на опсесивните артикулации во неговите стихови. Тоа набргу по излегувањето на книгата, за мнозина неочекувано, му ја донесе престижната награда ’Браќа Миладиновци‘, по што авторот се вброи меѓу нејзините угледни избраници“.
