300 ден
(56) Во публикацијата се поместени бројни објавени статии, писма, телеграми, и слични написи во одделни весници посветени на македонското прашање. Во центарот на вниманието во публикацијата е Македонија и македонското прашање. Во бројните написи и статии во рускиот печат, пишувани главно од бугарските автори, тие од петни жили се труделе Македонија и Македонците да ги претстават за Бугари.
(01) Наспроти повеќето изданија објавени во Софија во меѓувоениот период, ова издание е сè уште актуелно, поради тоа што нуди интересно видување за македонската ослободителна борба во периодот по Големата војна и мировната конференција од 1919 год. која ги потврди одредбите од Букурешкиот договор од 1913 г., т.е. го поддржа решението за поделба на Македонија.
(10) Со објавувањето на биографијата „Гоце Делчев“ само една година по смртта на великанот за првпат во целост е претставен краткиот, но пребогат револуционерен живот на маркантната личност од Кукуш. Во ракописот се поместени фотографии и се цитирани документи – значајни за македонското револуционерно движење до Илинденското востание. Со изразениот непосреден однос кон личноста и душата на Гоце, кој со свој стил авторот го претставува пред тогашната јавност успева да го портретира и дефинира и за трајно да го одржи Гоце како главен изразител на македонското ослободително дело во предилинденскиот период. Од тука над светиот лик на Гоце ќе произлезе херојскиот ореол. Името, ликот и делото на Гоце ќе станат симбол и олицетворение на идејата и на борбата за македонската слобода.
(48) Костов, на вешт и учен начин го претставува бугарскиот атрибут во македонската историска вертикала, односно пишува за единствен бугарски историски развој во подолг временски период. Неговиот наратив се темели на актуелни извори како што се Јован Скилица и други за средновековната историја или на сеќавања, протоколи, воени извештаи и многу други за нововековната историја. Исто така, во неговото пишување ги препознаваме ставовите и делата на историчарите: Марин Дринов, Константин Јиричек, Љубомир Милетич, Иван Снегаров, Јордан Иванов и други.
(44) Во овој појдовен и воведен том и прв дел од студијата, Кирил Кирков нè воведува во почетокот на Големата источна криза (1975-1881) која главно избила на тлото на Балканскиот Полуостров сред покорените народи од Османската Империја. Во тој дел од студијата се изнесени на виделина односите помеѓу големите европски држави кон „Болниот човек на Босфорот“, односно кон Османската Империја, т.е. односите и на балканските народи во текот на Големата источна криза, а заедно со тоа политиката и балканските кризи; на европската политика и однос кон тоа од 70-тите години на XIX век до Берлинскиот конгрес, односно заклучно со настаните од 1890 година.
(37) Во книгата, поделена на неколку глави, Баждаров, главно, ги анализира состојбите во Македонија, основањето и развојот на македонската револуционерна организација, односот на Големите сили кон македонското прашање, поделбата на Македонија во Балканските војни, положбата на македонскиот народ по Првата светска војна, вооружените и дипломатски активностите на ВМРО и барањата на македонскиот народ за создавање на автономна Македонија.
(53) Делото носи доста познати историски сознанија за Македонија од антика до почетокот на Втората светска војна. Колку и да сакал Константинов сè во Македонија да го прикаже за бугарско, тој сепак во повеќе случаи го употребува терминот Македонец во права смисла на зборот, истовремено користејќи го и терминот Бугарин. Кога посакувал да истакне жител на некогашната Византиска Империја погрешно го маркирал тој поим со „Грк“, наместо Византиец, односно Ромеј. Во публикацијата доста успешно Георги Константинов ги опишал географските особини на Македонија, исто како и литературно-книжевната историја.
(19) Во брошурата Хаџи Димов, меѓу првите македонски дејци, јавно проговорува за политичката историја на македонското прашање во Бугарија, сметајќи ги учителите за најпрогресивни фактори и сојузници на македонската ослободителна борба, а со цел изворно да ја сфатат суштината на проблемот за ослободување на Македонија, како и за нивното учество во македонското движење.
Уште на самиот почеток на брошурата Хаџи Димов го соопштува својот став дека „македонското прашање“ е најпопуларно во Бугарија, за кое се „зборува и филозофира“ речиси катадневно од „севозможни претставници на македонската револуционерна мисла“. За значењето на македонското прашање, тој се задржува на две точки: 1. Какво влијание има сегашната положба на Македонија врз Бугарија, и 2. Какви биле односите меѓу македонските организации во Бугарија и во Македонија.
(13) Напишана од непознат автор, преведена од Христо П. Василев Протопопович и публикувана во Букурешт во 1867 година. Во оваа нова публикација за прв пат објавена на македонски јазик се следи херојскиот освојувачки живопис на еден од најголемите освојувачи во светската историја македонскиот крал – Александар III Македонски. Во публикацијата за прв пат пред македонската читателска публика и на македонски јазик се нуди оваа интересно дело.
(14) Структурно таа е напишана во вид на писма – шест, заклучок и два прилози. Тематската иницијација опфаќа неколку актуелни прашања, како што се: географската поставеност и општиот преглед на ситуацијата во Македонија, нејзиниот словенски карактер, но и бугаризмот, различните влијанија и намери на балканските пропаганди во однос на населението во Македонија, влијанието на католичката црква, односно на Австро-Унгарија, кое авторот го хиперболизира, потоа, односот меѓу власта и потчинетото население, односно муслиманите и христијаните, грчката „мегали идеа“, српско-бугарскиот спор околу Македонија и други. Но, она што остава впечаток во книгата е умереноста на авторот во прикажувањето и толкувањето на процесите и настаните поврзани со насловната тема.
(04) Делото претставува сублимат на размислувањата и анализите на авторот по однос на прашањето за автономијата на Македонија. Присутен е историски преглед на настаните кои претходеле и кои биле составен дел од голготата на македонскиот народ и неговата борба за самостојност.
На крајот од неговиот труд, Велјанов заклучува: Македонија е срцето на Балканот, и сè додека тоа е попречувано да чука слободно, на своја волја, целиот балкански организам ќе се наоѓа во денешната болна состојба, далеку од секакво спокојство и мир.
Од Македонија започнува спасувањето на Балканот.
